Wanneer je een nieuwe woning bouwt of een grondige verbouwing uitvoert, moet je project voldoen aan bepaalde energienormen. Die normen worden de EPB-eisen genoemd.
Om te controleren of je woning aan die normen voldoet, moet je een EPB-verslaggever aannemen. Hij of zij zal voor de start van de werken de startverklaring opmaken en advies geven. Nadat de werken zijn afgerond, wordt een EPB-verslag opgemaakt.
Wat is EPB?
EPB staat voor ‘Energieprestaties en Binnenklimaat’ en wordt ook wel de energieprestatielevering genoemd.
Die energienormen vormen samen de EPB-eisen. De EPB-regelgeving wordt voornamelijk bepaald door twee getallen: het E-peil en het S-peil.
Kort gezegd: hoe lager het E-peil en het S-peil zijn, hoe minder energie je woning verbruikt.
- E-peil: globale energieprestatie
Het E-peil drukt de globale energieprestatie van je woning uit. Het is een getal dat weergeeft hoeveel energie je woning in totaal verbruikt voor verwarming, elektriciteit, warm water, etc. Hoe lager dat getal is, hoe minder energie je nodig hebt en hoe lager je energiefactuur zal zijn.
- S-peil: het schilpeil
Het S-peil vat samen hoe goed het dak en de gevels van je woning warmte binnen en buiten houden. Hoe lager het S-peil, hoe minder energie nodig is om de temperatuur van de woning constant te houden. Onder andere de isolatie, de zonnewering en de vorm van het huis spelen daarbij een rol.
Wanneer moet een gebouw aan de EPB-eisen voldoen?
Of je woning aan de EPB-eisen moet voldoen, hangt af van twee voorwaarden:
- De energieprestatieregelgeving geldt voor gebouwen die verwarmd of gekoeld (geklimatiseerd) worden;
- Wanneer je een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen moet indienen of melding moet maken van je bouwproject, gelden de EPB-eisen.
In de praktijk betekent dat dus dat elke woning, of het nu om een nieuwbouw of een grondige verbouwing gaat, moet voldoen aan de energieprestatieregelgeving. Er werden wel enkele uitzonderingen vastgelegd voor gebouwen die niet moeten voldoen aan de EPB-plicht.
Waarom werden de EPB-eisen ingevoerd?
De EPB-eisen spelen een belangrijke rol in de strijd tegen de CO2-uitstoot. Ze werden opgelegd door de Europese Unie om het energieverbruik van de Europese huishoudens naar beneden te drukken.
De EPB-eisen verschillen van gewest tot gewest, maar vanaf 2021 is het de norm om in heel België bijna-energieneutrale woningen te bouwen.
- In Vlaanderen geldt de zogenaamde BEN-norm (bijna-energieneutraal)
- In Wallonië is dat de norm Q-ZEN (Quasi Zéro Energie).
Wie mag het EPB-verslag opmaken?
Enkel erkende EPB-verslaggevers mogen een EPB-verslag opmaken. De verslaggever is een architect of ingenieur en beschikt over vakspecifieke kennis die nodig is om na te gaan of de woning aan de EPB-eisen voldoet.
De EPB-verslaggever heeft verschillende taken en is bij het hele bouwproces betrokken.
Wat doet de EPB-verslaggever?
De twee voornaamste taken van de EPB-verslaggever zijn het opmaken van de startverklaring en de uiteindelijke EPB-aangifte. De verslaggever heeft gegevens nodig van de architect, de bouwheer en de ventilatieverslaggever om zijn werk te kunnen doen.
1. Opmaak van de startverklaring
De EPB-verslaggever moet minstens 8 dagen voor de start van de werken een zogenaamde startverklaring opmaken. Hij of zij maakt aan de hand van de bouwplannen een berekening van de energieprestatie. Indien blijkt dat de EPB-eisen niet gehaald zullen worden, moeten de architect en de bouwheer daarvan op de hoogte gebracht worden. Om de startverklaring te kunnen opstellen, heeft de verslaggever de gegevens uit het ventilatievoorontwerp van de ventilatiedeskundige nodig. De ventilatiedeskundige kan de EPB-verslaggever zijn, maar ook een andere persoon.
De verslaggever is daarnaast verplicht om, vooraleer de bouwwerken beginnen, een eenmalig, schriftelijk advies te geven aan de bouwheer. Met dat advies kan dan rekening gehouden worden om de EPB-eisen zeker te halen.
2. Opmaak van de EPB-aangifte
De verslaggever moet ten laatste zes maanden na ingebruikname de uiteindelijke EPB-aangifte opmaken. De EPB-aangifte is een nauwkeurige berekening van het energieverbruik op basis van onder andere vaststellingen en de gebruikte installaties en materialen. Daarvoor heeft de EPB-verslaggever stavingsstukken nodig die de bouwheer moet aanleveren op verschillende momenten tijdens de werken. De EPB-verslaggever moet de EPB-aangifte elektronisch indienen bij de energieprestatiedatabank en vijf jaar lang bijhouden. Je krijgt zelf een ondertekende kopie van de aangifte.
In het geval van een nieuwbouw of een zogenaamde ‘ingrijpende energetische renovatie’ bezorgt de verslaggever je ook een EPC. Dat energieprestatiecertificaat vermeldt of het gebouw voldoet aan de energieprestatieregelgeving en je kan er ook het E-peil op terugvinden. Je hebt een EPC nodig om je woning te verhuren of te verkopen.
Opgelet: indien je een nieuw gebouw wil neerzetten met een bruikbare vloeroppervlakte van meer dan 1000 m², moet de EPB-verslaggever een haalbaarheidsstudie uitvoeren. Dat moet gebeuren tijdens het ontwerpen, voor het indienen van de vergunningsaanvraag. De haalbaarheidsstudie informeert de bouwheer over de mogelijke en haalbare alternatieve energiesystemen die geïntegreerd kunnen worden in het gebouw.
Hoeveel kost een EPB-verslaggever?
Hoeveel je betaalt aan de EPB-verslaggever is moeilijk in te schatten. De prijs is afhankelijk van heel wat factoren. Voor een nieuwbouwproject betaal je bijvoorbeeld meer dan voor een renovatie. Als je een uitgebreid advies wil vooraleer de werken starten, zal je daar ook extra voor betalen.
VIDEO: Wat is de rol van een EPB-verslaggever
Bekijk hier een filmpje met meer uitleg over wat een EPB-verslaggever zoal doet voor jouw bouwproject
Veelgestelde vragen over EPB-verslaggeving
Wat als je woning niet voldoet aan de EPB-eisen?
Wanneer je woning niet voldoet aan de opgelegde EPB-eisen, moet je een administratieve geldboete betalen. Hoe slechter de woning scoort, hoe hoger de boete is. Hoeveel je precies moet betalen, werd vastgelegd in het EPB-decreet.
Ook voor andere overtredingen moet je boetes betalen. Als de startverklaring of de EPB-aangifte te laat of niet ingediend worden, zal je daar als bouwheer ook voor moeten opdraaien. Die boetes kunnen hoog oplopen.
Mag mijn architect ook het EPB-verslag opmaken?
Bouw of verbouw je met een architect? Dan is het toegestaan dat jouw gekozen architect ook fungeert als EPB-verslaggever. In de praktijk combineren heel wat architecten dit ook binnen hun bouwprojecten. De architect kan er ook voor kiezen om dit uit te besteden aan een ingenieur of je kan zelf een aparte deskundige inschakelen.
Heb je geen architect nodig voor de renovatie? Dan zal je uiteraard zelf op zoek moeten gaan naar een EBP-verslaggever.