De bouwsector kent een hoog aantal arbeidsongevallen. Jaarlijks gebeuren er maar liefst 14.600 arbeidsongevallen, sommige met dodelijke afloop. Een goede veiligheidscoördinatie is daarom van cruciaal belang op bouwplaatsen.
De Belgische wetgeving legt in bepaalde gevallen een verplichting van veiligheidscoördinatie op. Zorg daarom dat je goed weet aan welke veiligheidsvereisten je bouwplaats en werkzaamheden moeten voldoen.
Wat is veiligheidscoördinatie?
Veiligheidscoördinatie beperkt de risico’s op arbeidsongevallen in de bouwsector.
De veiligheidscoördinator heeft als taak om ervoor te zorgen dat alle wettelijke veiligheidsvoorschriften die voor de betreffende werf gelden worden voorzien en nageleefd door de aannemers en andere partijen die zich op de werf zullen begeven.
Dat kan gaan van zaken rond valbeveiliging, helmdracht en signalisatie tot werkplanning, bescherming en risicobeheer. Zowel tijdens de ontwerpfase als bij de uitvoering en het postinterventiedossier is de veiligheidscoördinator betrokken.
Wanneer is veiligheidscoördinatie verplicht?
Veiligheidscoördinatie is verplicht op alle bouwwerven waar ten minste twee aannemers gelijktijdig of achtereenvolgens werken uitvoeren.
Concreet: als er meer dan 1 aannemer werkt op een bouwwerf, dan dient er een veiligheidscoördinator-ontwerp en een veiligheidscoördinator-verwezenlijking aangesteld worden. Deze 2 functies mogen door dezelfde persoon worden uitgeoefend, maar dit is niet noodzakelijk.
Als er slechts 1 aannemer alle werken van het bouwproject uitvoert, dan moet er geen veiligheidscoördinator worden aangesteld.
Wie stelt een veiligheidscoördinator aan?
De stabiliteitsstudie zal beginnen nadat je het voorontwerp van de architect hebt goedgekeurd.
Bij grote bouwwerken (>= 500 m²) wordt de veiligheidscoördinator-ontwerp en veiligheidscoördinator-verwezenlijking altijd aangesteld door de opdrachtgever.
Bij kleine bouwwerken (< 500 m²) wordt de veiligheidscoördinator aangesteld door de ‘bouwdirectie’. In de meeste gevallen is dit de architect.
Indien een architect niet wettelijk vereist is, dan wordt de veiligheidscoördinator aangesteld door de hoofdaannemer met wie een overeenkomst wordt gesloten. Indien de opdrachtgever werkgever mag hij zelf veiligheidscoördinator aanstellen.
Degene die de veiligheidscoördinator aanstelt moet ook voldoen aan de verplichtingen die deze aanstelling met zich meebrengt. Zo moet hij bijvoorbeeld zorgen dat alle partijen moedwillig meewerken en toezien op de werkzaamheden van de veiligheidscoördinator.
Wie mag de veiligheidscoördinatie uitvoeren?
Bij grote bouwwerken (>= 500 m²) wordt de veiligheidscoördinatie steeds uitgevoerd door een gecertificeerde veiligheidscoördinator die de nodige beroepservaring en aanvullende opleidingen bezit.
Bij kleine bouwwerken (< 500 m²) moet de veiligheidscoördinator niet gecertificeerd zijn, maar specifieke beroepservaring en basisopleidingen zijn wel vereist. Bij bouwwerken waar een architect vereist is, mag de veiligheidscoördinatie ook gebeuren door de architect. Indien een architect niet vereist is, dan mag de veiligheidscoördinatie gebeuren door de aannemer.
Voor welke werkzaamheden is veiligheidscoördinatie vereist?
Veiligheidscoördinatie is van toepassing op volgende werkzaamheden:
- graafwerken en grondwerken
- funderings- en verstevigingwerken
- waterbouwkundige werken
- wegenwerken
- plaatsen van nutsleidingen (riolen, gasleidingen, elektriciteitskabels)
- bouwwerken
- montage en demontage van geprefabriceerde elementen, liggers en kolommen
- inrichtings- en uitrustingswerken
- verbouwingswerken
- vernieuwbouw
- herstellingswerken
- ontmantelingswerken
- sloopwerken
- instandhoudingswerken
- onderhouds- schilder- en reinigingswerken
- saneringswerken
- afwerkingswerkzaamheden die horen bij één of meer van bovenstaande werken
Hoeveel kost de veiligheidscoördinatie?
De prijs van veiligheidscoördinatie is afhankelijk van de aard van het bouwwerk, de complexiteit en duurtijd van de werken en de omgeving inzake veiligheid. Voor een gedetailleerde inzage in de prijs laat je het beste een offerte opmaken.
Het uurtarief van een veiligheidscoördinator bedraagt gemiddeld 50 tot 65 euro exclusief btw.
VIDEO: Meer over de veiligheidscoördinator
Bekijk hier een filmpje met meer uitleg over de rol van de veiligheidscoördinator
Veiligheidscoördinator nodig voor jouw bouwproject? Certiweb vindt een specialist in jouw regio!
Veelgestelde vragen over veiligheidscoördinatie
Wat zijn de taken van de veiligheidscoördinator?
De veiligheidscoördinator stelt een aantal documenten op die hem erbij helpen de veiligheid op de werf te coördineren. We kunnen de taken in de ontwerp- en verwezenlijkingsfase als volgt omschrijven:
De veiligheidscoördinator-ontwerp
In de ontwerpfase stelt de veiligheidscoördinator-ontwerp het veiligheids- en gezondheidsplan (VGP) op waarin de veiligheids- en preventiemaatregelen worden opgenomen ter voorkoming van de risico’s waaraan werknemers blootgesteld worden. Hierdoor kan de verwezenlijking en latere onderhoudswerken op een veilige manier gebeuren. Bij elke wijziging die wordt aangebracht aan het ontwerp past de veiligheidscoördinator-ontwerp vervolgens het plan aan.Verder maakt hij alle relevante informatie die betrekking heeft op de veiligheid over aan de verschillende tussenkomende partijen en maakt zijn opmerkingen schriftelijk over aan de betrokkenen.
Hij opent ook een postinterventiedossier (PID), houdt het bij en vult het aan. Dit postinterventiedossier bevat elementen ter bescherming van de veiligheid en gezondheid van mensen die in een later stadia werkzaamheden uitvoeren aan je gebouw. Als de veiligheidscoördinatie tijdens de ontwerp- en verwezenlijkingsfase niet door dezelfde persoon wordt uitgeoefend, maakt de veiligheidscoördinator-ontwerp alle coördinatiedocumenten over aan de opdrachtgevers.
De veiligheidscoördinator-verwezenlijking
Tijdens de uitvoeringsfase past de veiligheidscoördinator-verwezenlijking het veiligheids- en gezondheidsplan indien er wijzigingen worden aangebracht tijdens de uitvoering. Hij coördineert de werkzaamheden en ziet erop toe of de maatregelen worden gerespecteerd. Hij houdt een coördinatiedagboek (CD) bij met gegevens en opmerkingen over de veiligheidscoördinatie en gebeurtenissen op de bouwwerf. Zijn schriftelijke opmerkingen, samen met relevante informatie over de veiligheid maakt hij over aan de betrokkenen.
In de verwezenlijkingsfase vult hij het postinterventiedossier aan met alle informatie die van belang is om in een later stadia werkzaamheden aan het bouwwerk uit te voeren. Bij de voorlopige oplevering van de werken draagt hij alle geactualiseerde coördinatiedocumenten over aan de opdrachtgever.
Afhankelijk van de oppervlakte en aard van de bouwwerken worden het veiligheids- en gezondheidsplan, het coördinatiedagboek en het postinterventiedossier opgesteld, bijgehouden en aangevuld volgens een “volledige” of “vereenvoudigde” versie of een schriftelijke kennisgeving. Betreffende de aard van de werken wordt in het KB een onderscheid gemaakt tussen gevaarlijke werken (art. 26 §1), werken van grote omvang (art. 26 §2), niet-gevaarlijke werken (art. 26 §1) en werken van kleine omvang (art. 26 §2).