Door goed te ventileren worden de ruimtes in je woning voorzien van verse lucht en wordt vervuilde lucht afgevoerd. Dit is uiterst belangrijk voor je gezondheid en heeft tal van andere voordelen. De wet heeft ook enkele ventilatienormen- en eisen vastgelegd.
Zo is het opstellen van een ventilatieverslag verplicht geworden voor bouwaanvragen vanaf 1 januari 2016. Ventileren kan je op meerdere manieren en er bestaan verschillende types ventilatiesystemen die je kan gebruiken om aan de norm te voldoen.
Waarom is ventilatieverslaggeving verplicht?
Voldoende ventilatie is uiterst belangrijk in je woning. Het zorgt voor minder vochtproblemen, maar bovenal voor een gezond binnenklimaat met verse lucht.
Je mag zelf bepalen welk ventilatiesysteem (A-B-C-D) je hiervoor kiest.
Wanneer heb je een ventilatieverslaggeving nodig?
Al wie tegenwoordig bouwt, heeft een ventilatieverslag nodig.
Deze regel geldt zowel voor nieuwbouw als energetische renovaties. Dit is met andere woorden een verbouwing waarbij minstens 75% van de muren, de vloer en het dak geïsoleerd wordt en waarbij de verwarmingsketel vervangen wordt.
Voorlopig is een ventilatieverslaggeving enkel van toepassing op residentiële gebouwen zoals woningen en appartementen. Voor kantoorgebouwen geldt deze toepassing dus niet.
Voor bouwaanvragen van vóór 01/01/2016 is het voldoende om een inregelrapport te hebben voor jouw ventilatie. Dit is een kort verslag van de ingeregelde debieten per kamer. De installateur van de ventilatie draagt de verantwoordelijk tot het opstellen van dit inregelrapport.
Boetes bij niet-naleving
Op het niet aanleveren van een ventilatieverslag staan strenge boetes.
Je kan €100 boete krijgen per 25 m³/u lucht die je niet af- of aanvoert. Dit komt neer op €4 per m³/u.
Wie mag optreden als ventilatieverslaggever?
Alleen een erkende ventilatieverslaggever mag een ventilatievoorontwerp en een ventilatieprestatieverslag opmaken. De erkenningen worden uitgereikt door de kwaliteitsorganisaties BCCA vzw of SKH BV die op hun beurt door het VEKA erkend zijn.
Een EPB-verslaggever mag mits de nodige erkenning ook fungeren als ventilatieverslaggever. In de praktijk kan je beide zaken dus combineren met één expert.
Verplichtingen van de ventilatieverslaggever
De eerste stap bestaat uit de coördinatie. Daarna dient het ventilatievoorontwerp en het ventilatieprestatieverslag opgemaakt te worden om een geldige EPB-aangifte te kunnen doen.
Coördinatie
De ventilatieverslaggever-coördinatie maakt een dossier aan bij het kwaliteitskader, zorgt dat de alle documenten (technische fiches, plannen, offertes, facturen, …) tijdig worden ingegeven en pleegt overleg met de EPB-verslaggever.
De aanstelling van de ventilatieverslaggever coördinatie is noodzakelijk om een startverklaring (EPB) te kunnen indienen.
Ontwerp
Wanneer de bouwheer zijn voorkeur voor een bepaald ventilatiesysteem heeft doorgegeven, maakt de ventilatieverslaggever ontwerp maakt een ventilatievoorontwerp (VVO).
Het ventilatievoorontwerp brengt het gekozen ventilatiesysteem en de ruimtelijke impact ervan in kaart. Het ventilatieplan geeft de locatie van het ventilatiesysteem weer. Vervolgens wordt er ook een voorstel gedaan van het grondplan van de ventilatiekanalen. Dit gebeurt met een visuele voorstelling op het plan en de vermelding van diameters van de kanalen.
Ook worden toevoer, doorvoer en afvoer, samen met de vermelding van de debieten visueel voorgesteld. Tot slot dient het toevoerdebiet gelijk zijn met het afvoerdebiet, met een maximale afwijking van 10%, zodat het systeem in evenwicht is.
Als aanvulling op het ventilatievoorontwerp volgt het Ventilatie Ontwerp Specificatie (VOS) dat de ventilatie ontwerpspecificaties volgens STS-P 73-1. Op basis van dit document kan vervolgens de offerte door de installateur worden opgemaakt.
Het ventilatieprestatieverslag
Het ventilatieprestatieverslag is een rapport waarin alle prestaties van de geïnstalleerde ventilatiesystemen in komen. In de EPB-aangifte rapporteert de verslaggever over 4 deelaspecten. Deze 4 deelaspecten zijn de ‘regelbare toevoeropeningen, ‘doorstroomopeningen’, ‘regelbare afvoeropeningen’ en ‘mechanische ventilatie’. Afhankelijk van het type ventilatiesysteem wordt er over minimaal 2 en maximaal 4 van deze deelaspecten gerapporteerd.
Voor bouwaanvragen die dateren van na 01/01/2016 is het sinds 01/05/2018 verplicht om dit ventilatiepresatieverslag af te leveren aan een erkende kwaliteitsorganisatie zoals het BCCA of het SKH. Deze kwaliteitsorganisaties gaan na of de ventilatieprestatieverslagen conform zijn aan de ventilatievereisten zoals opgenomen in STS-P 73-1 “Systemen voor balansventilatie in residentiële toepassingen”.
Regelbare toevoeropeningen (RTO)
De ventilatieverslaggever ‘regelbare toevoer’ rapporteert onder meer het type en de capaciteit van de geïnstalleerde RTO’s bij het kwaliteitskader. Dit is geldt niet voor ventilatiesystemen B, D en D+.
Doorstroomopeningen (DO)
De ventilatieverslaggever ‘doorvoer’ zorgt voor de ingave van de werkelijke doorstroomopeningen (zoals spleten onder de deur) bij het kwaliteitskader. Als er op het moment van de meting nog geen binnendeuren aanwezig zijn, dan moet de werkelijke toestand worden gerapporteerd en zal dus de volledige opening in rekening worden gebracht. Hierdoor zal automatisch voldaan worden aan de eisen.
Regelbare afvoeropeningen (RAO)
De verslaggever ‘regelbare afvoeropeningen’ dient te rapporteren over het type en capaciteit van de geïnstalleerde RAO’s.
Mechanische ventilatie (MV)
De ventilatieverslaggever ‘mechanische ventilatie’ meet en rapporteert de werkelijke ventilatiedebieten en bezorgd ze aan het kwaliteitskader.
Bij een ventilatiesysteem van het type C of C+ worden de afvoerdebieten gemeten.
Bij een ventilatiesysteem van het type D of D+ worden de toevoerdebieten (pulsie) als afvoerdebieten (extractie) gemeten.
Wat is de kostprijs van ventilatieverslaggeving?
De kostprijs voor de ventilatieverslaggeving varieert naargelang het gebouw en de ventilatieverslaggever. De totaalprijs van een ventilatieverslaggeving bedraagt gemiddeld 250 à 500 euro exclusief btw.
VIDEO: Meer over ventilatieverslaggeving
Bekijk hier een filmpje met meer uitleg over ventilatieverslaggeving
Ventilatieverslaggever nodig? Certiweb vindt een deskundige in jouw regio.
Veelgestelde vragen over ventilatie
Waarom ventileren?
De laatste jaren worden de huizen beter geïsoleerd en luchtdichter gebouwd. Hierdoor daalt de energiefactuur en de schadelijke impact op het milieu. Onvoldoende ventilatie leidt in goed-geïsoleerde en luchtdichte woningen tot een slechte luchtkwaliteit en binnenklimaat.
Hierdoor is het belangrijk om te investeren in een goed ventilatiesysteem. Deze systemen zorgen voor de aanvoer van lucht in droge ruimtes en voeren lucht af in natte vochtige ruimtes. Hierdoor verminderen ze vochtproblemen en leiden ze tot een gezonde luchtkwaliteit en binnenklimaat. Het is belangrijk om een balans te hebben tussen de toevoer en afvoer van lucht zodat er geen over- of onderdruk ontstaat in de woning.
De voordelen van een goed ventilatiesysteem kunnen we als volgt beschrijven:
- Het toevoeren van verse, schone lucht en het afvoeren van natte, vervuilde lucht
- Het afvoeren van ongewenste geuren en gassen waardoor het comfort verbetert
- Het verkleinen van het risico op ademhalingsproblemen en schimmelvorming
- Meer energie besparen door het voorverwarmen en afkoelen van de toegevoerde lucht
- Het beperken van warmteverliezen
- Positieve impact op het E-peil
Wat zijn de verschillende vormen van ventileren?
We kunnen 2 vormen van ventileren onderscheiden: ‘basisventilatie’ en ‘intensieve ventilatie’.
- Met ‘basisventilatie’ wordt er constant, minimaal en gecontroleerd geventileerd. Hierdoor wordt er een balans gevonden tussen voldoende en overmatig ventileren. Voor goed-geïsoleerde en luchtdichte woningen is deze vorm van ventilatie onontbeerlijk. Basisventilatie beperkt ook het energieverlies doordat er niet overmatig wordt geventileerd. Sinds 2006 is deze vorm van ventilatie verplicht.
· ‘Intensieve ventilatie’ is een grote hoeveelheid lucht verversen op een korte tijd. Dit kan bijvoorbeeld door een deur of venster open te zetten. Intensief ventileren is extra ventilatie indien ‘basisventilatie’ onvoldoende is.
Welke ventilatiesystemen bestaan er?
Volgende 4 vormen van ventilatiesystemen onderscheidt de Belgische ventilatienorm NBN D50-001:
- Systeem A: natuurlijke toevoer verse buitenlucht en natuurlijke afvoer vervuilde binnenlucht
- Systeem B: mechanische toevoer verse buitenlucht en natuurlijke afvoer vervuilde binnenlucht
- Systeem C: natuurlijke toevoer verse buitenlucht en mechanische afvoer vervuilde binnenlucht
- Systeem D: mechanische toevoer verse buitenlucht en afvoer vervuilde binnenlucht
Centrale en decentrale ventilatiesystemen
- Een centraal ventilatiesysteem brengt alle toevoer en/of alle afvoer samen in 1 ventilatietoestel. Een centraal ventilatiesysteem is bestaat uit 1 of 2 centrale ventilatoren en ronde of rechthoekige luchtkanalen met telkens een ventilatierooster.
- Een decentraal systeem bestaat uit plaatselijke ventilatoren zonder luchtkanalen. Lucht wordt dus direct onttrokken uit of ingeblazen in de ruimte.