Installeer je een mechanisch ventilatiesysteem? Dan is de zogenaamde meting van de ventilatiedebieten essentieel voor de de installatie in gebruik gaat nemen. De meting gaat ervoor zorgen dat je zeker bent dat je ventilatiesysteem doet wat het moet doen: de ruimtes van voldoende aan- en afvoer van lucht voorzien.
Inhoud
Waarom moet de meting van het ventilatiedebiet gebeuren?
Vandaag zijn heel wat ventilatiesystemen in gebouwen slecht ingesteld. Het komt erop neer dat de ruimtes eigenlijk heel vaak onvoldoende geventileerd worden. De luchtkwaliteit verslechtert dan toch nog, ondanks de ventilatie. Dat leidt dan weer tot een ongezonde woon- of werkomgeving.
Het omgekeerde scenario komt ook regelmatig voor: de ruimtes worden “overgeventileerd”. Dat zorgt dan voor een onnodig hoog energieverbruik van het ventilatiesysteem en in sommige gevallen ook overbodige geluidshinder.
Daarom wordt een meting van het ventilatiedebiet voorzien bij mechanische ventilatiesystemen voor ze in dienst worden gesteld. Zo ben je zeker dat de installatie goed is afgesteld en de aan- en afvoer van lucht voldoende in evenwicht zijn in alle geventileerde ruimtes van het gebouw.
Residentieel gebouw? Goed voor je EPB!
Een aantal jaar geleden werd ventilatieverslaggeving losgekoppeld van EPB-verslaggeving. Maar het ventilatiesysteem telt wel nog mee in de puntentelling van de EPB-regels.
Je wint dus nog steeds E-punten met de ventilatiemeting indien je gebouw voor residentiële toepassing is. Naargelang het ventilatiesysteem win je 2 tot 5 punten met een positieve meting van het ventilatiedebiet.
Wie mag de meting van ventilatiedebieten uitvoeren?
Tot een aantal jaren geleden konden ventilatie-installateurs de debietmeting nog zelf doen en doorgeven aan de bevoegde instanties. Ook EPB-verslaggevers mochten dit doen.
Er werd echter veel misbruik en fraude vastgesteld met ventilatiemetingen, daarom werden de regels wat strikter gemaakt en werden er aparte ventilatieverslaggevers in het leven geroepen. Je hebt er nu dus een onafhankelijke expert voor nodig.
Installateurs mogen dit dus niet meer doen, EPB-verslaggevers mogen dat nog wel, maar alleen als ze ook effectief een bijkomende machtiging hebben gekregen voor ventilatiemetingen.
Hoe kan je je voorbereiden op de ventilatiemeting?
Tijdens het uittekenen en het installeren van het ventilatiesysteem kan de installateur al een aantal dingen voorzien om de meting makkelijker te laten verlopen:
- De debietmeting moet sowieso bij de ventielen kunnen gebeuren, daar moet het nodige dus al voor gedaan worden in termen van bereikbaarheid van de ventielen
- Verder moeten de mechanische aan- en afvoerventielen in een vlak oppervlak worden geïnstalleerd.
- Daarnaast moeten ze ook op genoeg afstand van de aangrenzende muren of plafonds worden geplaatst. Zo kunnen de meetinstrumenten in de juiste posities worden gezet.
- De meetresultaten kunnen ook sterk beïnvloed worden door het gekozen type ventiel. In dat geval kan het vooraf al nuttig zijn om te kiezen voor ventielen met een specifieke vorm (bijvoorbeeld een rooster) en afmetingen. Afhankelijk van het ventiel kan dan een andere meetmethode of -conus worden toegepast.
- Je kan ook een verschildrukvoorziening bij de ventielen integreren.
- Ook een aandachtspunt: een netwerk dat correct gedimensioneerd is en over een voldoende natuurlijk evenwicht beschikt, kan makkelijker gemeten worden. Meer afgesloten ventielen kunnen de meting moeilijker maken.
Wat doe je net voor de ventilatiemeting?
De volgende voorbereidingen moet je zeker treffen in het gebouw:
- sluit alle buitendeuren en ramen, alsook de binnendeur van de kamer waar de meting wordt gedaan
- bij ventilatiesystemen B en C moeten de natuurlijke aan- en afvoerventielen volledig opengezet worden
- zorg voor een stofvrije omgeving
- zet de ventilatoren in de op te meten regelstand (dus een positie die een meting conform de EPB-regelgeving zou moeten opleveren). Eventuele andere regelstanden kunnen tijdens de meting ook, naargelang de situatie.
- als er vraaggestuurde ventilatie is, zal je mogelijk de natuurlijke openingen, ventielen of ventilatoren volgens de voorschriften van de fabrikant moeten fixeren in hun nominale positie. Die zaken kan je namelijk afstellen in functie van het CO2-niveau in de ruimte, de luchtvochtigheid of de aanwezigheid van mensen
- vervuilde filters kunnen eventueel vervangen worden door nieuwe
- alle andere installaties die buitenlucht naar binnen brengen of die binnenlucht naar buiten stuwen moeten tijdens de meting uitgeschakeld worden (verwarmingsketels, dampkappen, boilers, kachels,…)
- bij extreme weersomstandigheden kan de meting beïnvloed worden, dus bij storm, sneeuw e.d. laat je de test beter niet doorgaan
Wat na een positieve meting?
Een positieve meting resulteert in een gunstig Ventilatieprestatieverslag of VPV. Dat levert je dus in het geval van een residentieel pand 2 tot 5 E-punten op voor je EPB.
Dat wil zeggen dat je dichter bij een goed E-peil voor je gebouw zal komen, dat geeft je dan onder andere weer toegang tot een aantal subsidies en een vermindering van de onroerende voorheffing omdat je gebouw voldoende energiezuinig is. Je stuurt dit verslag door naar de EPB-verslaggever.
Wat na een negatieve meting?
Bij een slechte ventilatiemeting zal je natuurlijk geen E-punten toegekend krijgen, wat de financiering van het project misschien wat in gedrang kan brengen. Op zich kan je gewoon de aanbevelingen uit het verslag aanpassen en een nieuwe meting aanvragen die dan wel gunstig kan uitpakken.
Wat als je niets doet met een negatieve ventilatiemeting?
De EPB-verslaggever moet zijn bevindingen sowieso doorsturen naar het Vlaams Energieagentschap. Wanneer blijkt dat een ruimte in het gebouw onvoldoende wordt geventileerd, krijg je een boete opgelegd van 100 euro per 25 m³/h die je niet verlucht. Als je bijvoorbeeld 150 m³/h in een ruimte moet toevoeren en je haalt slechts 100, dan is dit de boete: ((150-100)/25)x 100 = 200 euro.
Zijn er andere ventilatieverplichtingen bij nieuwbouw dan bij verbouwingen?
- Bij een nieuwbouwproject moet je verplicht voldoen aan de ventilatie-eisen in alle ruimtes, behalve de zolder, kelder of garage die alleen als berging dienen.
- Bij verbouwingen moet je kijken naar de toevoerruimtes zoals de woonkamer, slaapkamers of werkkamer wanneer de ramen worden vervangen.
- Ben je bezig aan afvoerruimtes zoals badkamer, keuken, washok of toilet? Dan moet je er enkel naar kijken voor bijbouw en dus niet voor een bestaande ruimte.
