Zonnepanelen delen in Vlaanderen vanaf 2022: hoe werkt zonnedelen of energiegemeenschappen?

Over investeren in zonnepanelen in Vlaanderen is de voorbije jaren al veel gezegd en geschreven, en toegegeven: dat was ook niet allemaal even positief. Maar er is beterschap:  in 2022 wordt er een nieuw systeem van zonnepanelen delen of “zonnedelen” ingevoerd. In een verdere fase komen er zelfs energiegemeenschappen.

Maar hoe werkt zonnepanelen delen precies? En wat zijn die energiegemeenschappen? En vooral: helpt dat dan om jouw energierekening te verlagen en het rendement van je zonnepanelen te verhogen? Meer uitleg in dit artikel.

Wat is zonnepanelen delen of zonnedelen?

Zonnepanelen delen is een nieuw systeem waarmee je vanaf 2022 stroom die je met je zonnepanelen opwekt en zelf niet verbruikt op dat moment, kan doorgeven of doorverkopen aan familie, vrienden of buren.

Simpel gezegd, je doet aan zonnedelen door mensen die zelf geen zonnepanelen aan kunnen schaffen jouw stroomoverschot aan te bieden. Zo word je dus zelf een soort groenestroomleverancier.

Wie kan zonnepanelen delen?

Zowel bedrijven als organisaties en burgers mogen meedoen aan het systeem.

• Vanaf januari 2022 kunnen bewoners van appartementen gemeenschappelijk genieten van de zonnepanelen op het appartementsgebouw.
• Vanaf juli 2022 kunnen burgers, lokale besturen, bedrijven,… etc. aan zonnedelen gaan doen.

Wat moet je doen om te zonnedelen?

Heb je geïnvesteerd in zonnepanelen en heb je iemand aan wie je stroom wil doorverkopen? Dan moet je dat alleen melden bij de netbeheerder (Fluvius). Zij zorgen er dan voor dat het zonnedelen wordt verrekend op je energiefactuur. Concreet sluit je dan een peer-to-peer-contract af met de persoon met wie je zonne-energie wenst te delen.

Leuk om weten: je hoeft niet per se de energie door te verkopen. Heb je bijvoorbeeld een familielid die het financieel moeilijk heeft? Dan kan je jouw zonnestroom ook gratis weggeven.

Energiegemeenschappen in 2023

In 2023 gaat het systeem van energiedeling nog wat verder dan louter zonnepanelen delen. Dan wordt het mogelijk om aan te sluiten in zogenaamde energiegemeenschappen.

Een energiegemeenschap is een vereniging waarbij mensen in groep kunnen investeren in installaties voor groene energie zoals gemeenschappelijke laadpalen, betere isolatie voor woningen, wijkbatterijen en dergelijke.

De investeringskost wordt dan gespreid onder alle deelnemers van de energiegemeenschap en de baten worden verdeeld.

Een praktisch voorbeeld: wanneer er een sporthal is in je gemeente, kan het gemeentebestuur een project op poten zetten waarbij een energiegemeenschap met buurtbewoners kan investeren in gemeenschappelijke zonnepanelen die op de sporthal worden geïnstalleerd. Alle stroom die de sporthal niet nodig heeft, kan dan worden verdeeld onder de bewoners.

Wat is de kostprijs en het rendement van zonnepanelen?

Zonnepanelen aanschaffen is niet goedkoop, maar het doel is natuurlijk dat je die investering terugverdient door je energiefactuur aanzienlijk te verlagen. Het rendement van je zonnepanelen moet je dus zeker meenemen wanneer je het totaalplaatje berekent.

Om het rendement van je zonnepanelen te berekenen, moet je rekening houden met heel wat factoren. Je zal opmerken dat het ene zonnepaneel een hoger Wattpiekvermogen heeft dan het andere.

Hoeveel zonnepanelen je nodig hebt en welk rendement ze halen, hangt dus ook af van het merk en het model van de zonnepanelen.

Ook over de plaatsing van de zonnepanelen moet je goed nadenken, want dat bepaalt mee de efficiëntie. In het beste geval is je dak naar het zuiden gericht en bedraagt de hellingsgraad 35°. Ook als je dak niet aan die ideale waarden voldoet, zijn zonnepanelen in veel gevallen interessant, want je kan het rendement op tal van manieren opkrikken in dergelijke situaties.

Naast het rendement, is de kostprijs van de zonnepanelen natuurlijk ook belangrijk. Je moet niet alleen rekening houden met de aankoopprijs, maar ook met de installatiekosten van de zonnepanelen. Dankzij subsidies is het plaatsen van zonnepanelen financieel interessant. We geven hieronder meer uitleg bij al die factoren.

Factoren aankoopprijs zonnepanelen

Hoeveel je betaalt voor je zonnepanelen, hangt van heel wat factoren af. Naargelang je eigen wensen, kan de prijs dus sterk schommelen.

Aantal zonnepanelen

Het is heel belangrijk om net genoeg zonnepanelen te leggen, maar ook niet te veel. De overheid betaalt je niet langer terug als je meer elektriciteit opwekt dan je verbruikt en hoe meer zonnepanelen je hebt, hoe hoger het prosumententarief dat je moet betalen.

Daarom wordt aangeraden om 10% van je gemiddelde jaarverbruik met netstroom op te vangen (en dus niet met je zonnepanelen).

Rendement van je zonnepanelen

Het rendement van je zonnepanelen wordt uitgedrukt in Wattpiek. Het is een van de belangrijkste factoren die de prijs bepalen. Zonnepanelen met een hoog rendement, zullen meer energie opwekken, maar ook meer kosten. Reken vooraf goed uit hoeveel zonnepanelen en welk rendement je precies nodig hebt. Het kan ook interessant zijn om meteen door te investeren en bijvoorbeeld een zonneboiler, laadpaal of warmtepomp te plaatsen die wordt aangestuurd met je zonnestroom.

Soort zonnepaneel

Het ene zonnepaneel is het andere niet. Om de prijs van zonnepanelen uit te rekenen, moet je ook beslissen welk type zonnepaneel je wil leggen. Kies je voor monokristallijn, polykristallijn of amorf zonnepanelen? De één neemt minder plaats in of is goedkoper en de andere weegt lichter of heeft een hoger rendement.

Kwaliteit van je installatie

Naast het soort zonnepaneel, speelt ook het merk en de bijhorende kwaliteit een rol om de prijs van zonnepanelen te bepalen. Duurdere zonnepanelen van hoog aangeschreven merken zijn vaak kwalitatiever dan goedkopere tegenhangers, maar dat betekent niet dat het duurste zonnepaneel ook het beste is.

Bepaalde merken leggen zich bijvoorbeeld toe op kleine zonnepanelen of op zonnepanelen met een extra hoog rendement in de schaduw.

Daarnaast bepalen ook de kwaliteit van de kabels, de omvormer en de andere technologische elementen mee de prijs van de zonnepanelen. Daarom is het ook belangrijk om in zee te gaan met een goede, erkende installateur van zonnepanelen.

Installatiekosten van zonnepanelen

Naast de aankoopprijs, moet je ook de prijs van de installatie zelf in rekening brengen. De installatiekosten kunnen tamelijk hoog oplopen. De werken duren meestal een volledige dag. Hoe meer zonnepanelen geïnstalleerd moeten worden, hoe meer je zal betalen.

Wanneer de installateurs geconfronteerd worden met obstakels tijdens het installeren van de zonnepanelen, zal je ook meer moeten betalen aangezien ze meer werk zullen hebben.

Wanneer je dak in mindere staat is, het dak moeilijk bereikbaar is of de weersomstandigheden niet mee zitten, kan de rekening iets hoger oplopen.

Is er een fout gebeurd bij het opstellen van het legplan of werd het dak fout geschetst, dan zullen de installateurs ook veel meer werk hebben dan voorzien. Bespreek vooraf goed de prijs met de installateur zodat je achteraf niet voor verrassingen komt te staan.

Prosumententarief voor terugdraaiende tellers

Beschik je over een terugdraaiende tellers en plaats je zonnepanelen? Dan betaal je het prosumententarief. Het prosumententarief is de vergoeding die eigenaars van zonnepanelen met een terugdraaiende teller sinds 2015 betalen voor het niet-gemeten gedeelte van hun gebruik van het stroomnet.

Stroom terugzetten op het net met digitale meter: injectietarief

Het injectietarief is een tarief dat je betaalt om jouw overtollige stroom terug te zetten op het net. Dit wordt jaarlijks aangepast en geldt voor alle zonne-installaties van ≤ 10 kW. Dit zal ook niet veranderen in 2022, wanneer het capaciteitstarief wordt ingevoerd. Het capaciteitstarief zorgt ervoor dat de elektriciteitsfactuur zal berekend worden op basis van pieken in je afname, en niet op de hoeveelheid elektriciteit.

Maar met het systeem van zonnedelen wordt het dus mogelijk om jouw reststroom te verkopen en op die manier minder injectiekosten te betalen om terug te sturen naar het elektriciteitsnet. In theorie kan je al je overtollige stroom dus verkopen en hier helemaal niks meer voor betalen.

Welke subsidies zijn er nog in 2021?

Groenestroomcertificaten en terugdraaiende teller

Eerst het slechte nieuws: de groenestroomcertificaten worden afgebouwd en de terugdraaiende teller bestaat niet langer. Wie kleine, fotovoltaïsche zonnepanelen laten installeren die samen minder dan 10 kW energie opwekken, krijgt geen financiële tegemoetkoming meer via de groenestroomcertificaten.

In datzelfde geval kan je ook niet meer genieten van de terugdraaiende teller. Voorheen werd je betaald als je zonnepanelen meer energie opwekten dan ze verbruikten. Die extra stroom wordt dan namelijk op het elektriciteitsnet gestuurd.

Gereduceerd btw-tarief

Het positieve nieuws is dat je nog steeds kan genieten van het gereduceerde btw-tarief voor het plaatsen van zonnepanelen. Je betaalt namelijk slechts 6% btw in plaats van de gangbare 21% btw. Je woning moet daarvoor wel aan de volgende voorwaarden voldoen:

• Je woning is ouder dan 10 jaar.
• Je legt de zonnepanelen op een privéwoning waarin minder dan 50% van de energie voor professionele doeleinden gebruikt wordt.
• Hetzelfde bedrijf levert en plaatst de zonnepanelen.

De zonnepanelen hoeven bovendien niet noodzakelijk op het dak van je huis geïnstalleerd te worden. Ook een aanpalend terrein of het dak van je tuinhuis behoren tot de mogelijkheden.

Het geïnstalleerd vermogen van de zonnepanelen is het Wattpiekvermogen vermenigvuldigd met de factor 0,85 om niet-ideale weersomstandigheden mee in rekening te brengen. We hebben in dit voorbeeld gerekend met gemiddelde zonnepanelen van 260 Wp. In de richtprijs zitten installatiekosten inbegrepen.

Zonnepanelen nodig? Certiweb vindt een installateur in jouw regio.

Heb je nog een installateur nodig voor zonnepanelen op je woning? Alle installateurs op Certiweb zijn erkende professionals bij de bevoegde overheidsinstanties.
Vul je aanvraag in en je wordt snel gecontacteerd door een expert bij jou in de buurt voor een afspraak.